Niềm tin giảm sút, sốc... là cảm giác của rộng rãi nhà ngoại giao Mỹ trước sự chỉ đạo của Ngoại trưởng Tillerson khi ông chủ trương cắt giảm nhân lực và không lắng tai ý kiến của họ.
Trong số những nhân viên tại Bộ Ngoại giao có thể chạm chán “rủi ro” vì chiến dịch cắt giảm nhân viên mà Ngoại trưởng Rex Tillerson chủ xướng, quyền Cục trưởng Cục An toàn Ngoại giao Ben A. Miller được cho là người ít có kĩ năng bị nhắm tới nhất.
 |
| Ngoại trưởng Rex Tillerson đang gặp mặt phổ thông chỉ trích vì bị cho là khiến suy yếu hoạt động ngoại giao Mỹ. Ảnh: AP. |
Lúc trước, các nghị sĩ đảng Cộng hoà phổ quát lần tiến công cựu ngoại trưởng Hillary Clinton vì cho rằng bà không chú tâm nghiêm trang tới nhân tố bình an cho các công ty ngoại giao, từ sau vụ tấn công lãnh sự quán Mỹ ở Benghazi, Libya, năm 2002. Quốc hội thậm chí đã duyệt luật cho phép quan chức đảm đương an ninh cấp cao nhất ở Bộ Ngoại giao được quyền tiếp cận trực tiếp ngoại trưởng.
Tuy nhiên, trong 9 bốn tuần đầu sau khi nhậm chức, nguồn tin của báo New York Times cho biết Ngoại trưởng Tillerson liên tiếp bác bỏ bỏ yêu cầu, thỉnh thoảng là nguy cấp, của Cục An ninh Ngoại giao khi đơn vị muốn trao đổi với ông. Sau cuối, ông Miller đề xuất cứ liệu luật thì mới được chạm mặt ông Tillerson.
Theo đa dạng cựu quan chức bộ này, ông Miller chỉ được chuẩn y 5 phút gặp mặt. Sau đó, ông bị gạt ra lề, gia nhập đội ngũ những quan chức cấp cao được cho “nghỉ hưu non”.
Sự ra đi của ông Miller lưu lại một mốc mới trong mối quan hệ ngày một xa vắng giữa ông Tillerson và nhân viên tại Bộ Ngoại giao. Hồi mùa xuân, những quan niệm còn sáng sủa thận trọng dần chuyển sang nỗi thấp thỏm của những nhà ngoại giao về việc ông Tillerson chỉ trao đổi và ra quyết định phụ thuộc nhóm cố vấn nhỏ nhắn, và không trao đổi phổ biến với nhân viên giỏi. Tới mùa hè, việc ngoại trưởng quá chú ý vào cải tổ bộ máy và “nâng cao tính hiệu quả” của Bộ Ngoại giao đã phát triển làn sóng bất mãn ngầm.
 |
| Ông Miller đã có kinh nghiệm tại Cục An ninh Ngoại giao gần 30 năm. Ảnh: securitymagazine. |
Hiện nay, sự bức xúc không còn được giấu kì lạ nữa mà đã được thổ lộ công khai. Những nhà ngoại giao sau khi rời tập đoàn đã cương trực thổ lộ quan niệm, tiến công động tới các nghị viên quốc hội.
Trong thư gửi ông Tillerson tuần trước, những nghị sĩ đảng Dân chủ tại Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện đã nêu việc "hơn 100 nhà ngoại giao nhiều năm kinh nghiệm rời bộ từ 04 tuần 1”, qua đó đãi đằng lo ngại “hành động cố ý nhằm vứt bỏ những quan chức ngoại giao cấp cao”.
Thượng nghị viên John McCain (đảng Cộng hoà) và Thượng nghị viên Jeanne Shaheen (đảng Dân chủ) cũng gửi thư tới Ngoại trưởng Tillerson viết rằng “sức mạnh ngoại giao Mỹ đang bị suy yếu từ bên trong, trong các khủng hoảng thế giới tinh vi thì đang gia tăng từ bên ngoài”.
Từng là tổng giám đốc tổ chức Exxon Mobile, dưới con mắt một nhà quản trị công ty kỳ cựu, ông Tillerson công khai ý kiến Bộ Ngoại giao là một bộ máy bừa bãi; và những công tác ngoại giao thường ngày mà các nhân viên cấp thấp hơn đang thực hiện là không hiệu quả.
Ông Tillerson đặt chỉ tiêu giảm số lượng 25.000 viên chức toàn thời gian của Bộ Ngoại giao đi 8%, tương đương 1.982 người.
Ngay cả trước thời gian Tillerson được phê chuẩn, đội ngũ của ông đã tậu bí quyết loại bỏ phổ quát nhà ngoại giao cấp cao của bộ. Trong số này gồm ông Patrick Kennedy là người được Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm chức thứ trưởng cáng đáng quản trị và bà Kristie Kenney là một trong 5 đại sứ giỏi (hàm cấp cao nhất) của Bộ Ngoại giao.
Khi từ nhiệm, ông Kennedy và bà Kenney đều không nêu rõ nguyên nhân.
Những tháng sau, ông Tillerson bắt đầu chiến dịch cải tổ mà ông cho là quan trọng nhất. Ông đã thuê 2 tổ chức kinh doanh trả lời để thi hành cố gắng này. Vị ngoại trưởng cũng cho lâm thời ngưng việc tuyển dụng mới, mới đây thậm chí đề xuất nếu như nhà ngoại giao hoặc viên chức nào tình nguyện nghỉ việc trước tháng 4/2018 sẽ nhận gói “hỗ trợ” cao nhất là 25.000 USD trước thuế.
Bằng cách thức này, Tillerson kì vọng thực hiện được tiêu chí giảm gần 2.000 viên chức cho đến bốn tuần 10/2018.
 |
| Toà nhà Harry Truman, hội sở chính của Bộ Ngoại giao Mỹ tại Washington D.C. Ảnh: CT. |
Làn sóng thôi việc để phản đối
Một trong những cách loại người mà hàng ngũ của Tillerson sử dụng là khước từ ưng ý những nhiệm vụ mà các nhà ngoại giao mong muốn, hoặc cắt giảm các phần việc của họ.
Tới nay, những nhà ngoại giao bị đẩy ra ngoài thường là các quan chức Mỹ gốc Phi hoặc gốc Latin, phổ biến người là phụ nữ.
Nổi bật trong số này là bà Linda Thomas-Greenfield, nhà ngoại giao giỏi từng là đại sứ Mỹ tại Liberia dưới thời Tổng thống George W. Bush và trợ lý ngoại trưởng đảm đương Vụ Châu Phi dưới thời Tổng thống Barack Obama.
Các trợ lý của ông Tillerson từng yêu cầu bà Thomas-Greenfield phải sớm rời đi, nhưng bà bác bỏ bỏ và khẳng định tiếp tục làm cho việc cho tới khi chính thức nghỉ hưu tham gia bốn tuần 9 cách đây không lâu.
“Tôi không nghĩ mình bị nhắm đến vì là người gốc Phi. Tôi cảm thấy bị gạt ra vì tôi là người giỏi”, bà nói trên New York Times.
Đối với những người không bị miễn nhiệm thì “nghỉ hưu” là giải pháp phổ thông người chọn lựa, khi họ thấy năng lực không có chỗ để phát huy; như trường phù hợp ông Miller.
Các viên chức ngoại giao vừa nghỉ hưu 04 tuần 11 này gồm 26 vị lãnh đạo cấp cao, bao gồm hai quyền trợ lý ngoại trưởng mới ngoài tuổi 50.
Dưới thời ông Tillerson, số lượng nhà ngoại giao 2 hàm cao cấp nhất (tương đương tướng 4 và 3 sao trong quân đội) tại bộ dự kiến giảm từ 39 còn 19 tham gia ngày 1/12. Trong số 431 vị ở hàm tham tán công sứ (tương đương tướng 2 sao), 369 người vẫn đang ở lại khi mà 14 vị khác ám chỉ sẽ sớm rời đi.
Dĩ nhiên, những quan chức “bổ dụng chính trị” (PA) lại chưa được chỉ định để tham gia bộ máy và lấp vào sự thiếu hụt này. Tới nay chỉ mới 10 trong số 44 vị trí PA cấp cao là đã có người đảm nhận.
“Dàn chỉ đạo rất quan trọng. Bộ Ngoại giao hiện có một khoảng trống rất lớn. Những nhân viên trẻ đang phải làm việc với sự thiếu tự tín và thiếu uy tín vốn thường đến từ đề cử của tổng thống và sự duyệt y của quốc hội”, bà Nacy McEldowney, cựu đại sứ vừa rời Bộ Ngoại giao sau 30 năm trong lĩnh vực, nói.
 |
| Ông Tillerson phát biểu trước các chỉ huy và viên chức Bộ Ngoại giao Mỹ khi mới chính thức nhận nhiệm vụ. Ảnh: NYT. |
R.C.Hammond, người phát ngôn của Ngoại trưởng Tillerson, chưng bỏ nhận định rằng việc các nhà ngoại giao rời tổ chức là gây ra ảnh hưởng thụ động.
“Vẫn có hồ hết người đủ năng lực đang thực thi các sứ mệnh ngoại giao Mỹ. Vì vậy việc nói rằng Bộ Ngoại giao bị ‘rút ruột' là sự xúc phạm với họ”, ông này nói.
Các cựu quan chức ngoại giao không đống ý với nhận định này.
“Nước Mỹ đang là tâm điểm của mọi khủng hoảng trên quả đât. Anh sẽ không thể hoạt động hiệu quả nếu như không có những trợ lý ngoại trưởng và các đại sứ ở mỗi điểm hot. Điều đó biểu thị sự khinh thường công việc ngoại giao”, R. Nicholas Burns, thứ trưởng ngoại giao dưới thời ông Bush “con”, nói.
Dù chính quyền Trump xem găng hạt nhân ở bán đảo Triều Tiên là một trong những dành đầu tiên hàng đầu, tổng thống đến nay vẫn chưa đề cử vị trợ lý ngoại trưởng cáng đáng Vụ Đông Á hoặc chưa đề cử đại sứ mới ở Hàn Quốc.
Gần giống, dù chiến sự ở Syria tiếp tục diễn biến phức hợp hoặc Saudi Arabia và Iran có nguy cơ xung bỗng, Mỹ vẫn chưa có trợ lý ngoại trưởng cho vụ Cận Đông hay đại sứ ở các nước Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan, Qatar, Người nào Cập…
Phổ thông nhà ngoại ciao bộc bạch họ vô cùng sốc với ông Tillerson, một phần do họ từng đặt phổ quát kỳ vọng vào ông.
Bà Hillary Clinton hay ông John Kerry từng không được lòng nhiều trong nội bộ Bộ Ngoại giao, do hai vị này được xem là chỉ nhiệt tình đeo đuổi các tiêu chí tư nhân hơn là công việc đích thực của bộ. Những ngoại trưởng hình mẫu được cho là các ông Colin Powell, James A. Baker III và George P. Shultz…
“Tôi từng nói với dân chúng rằng ‘Tillerson sẽ rất tuyệt. Ông ấy có thể giúp định hình Bộ Ngoại giao’. Nhưng rồi tôi đã bế tắc. Té ra họ không chỉ là những người không tin nước Mỹ nên nắm vai trò chỉ đạo mà còn hoàn toàn không có năng lực”, bà Dana Shell Smith, đại sứ Mỹ ở Qatar vừa xong xuôi nhiệm kỳ hồi tháng 6, nói với New York Times.
Ivanka vướng vào bít tất tay giữa Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao MỹNgoại trưởng Mỹ không cử quan chức cấp cao nào của Bộ Ngoại giao tháp tùng Ivanka Trump tham gia hội nghị tại Ấn Độ, giữa lúc có nhiều tin đồn về bít tất tay giữa ông và Nhà Trắng. |
Ngoại trưởng Mỹ: Cấm vận Triều Tiên ‘đạt hiệu quả cần thiết’Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson khẳng định những cấm vận áp đặt lên chương trình hạt nhân của Triều Tiên có hiệu quả, nhưng vẫn mong muốn biện pháp ngoại giao cho tình hình. |
Xem nhiều hơn: tin tổng hợp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét