Fidel Castro và mối quan hệ với các đại văn hào

Ngoài việc là một trong những chỉ huy ảnh hưởng nhất thế kỷ 20, cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro còn là một người đọc uyên thâm và có quan hệ với phổ quát văn hào của quả đât.

“Tôi sẽ biến thành nhà văn vào kiếp sau”, Fidel Castro từng nói với đại văn hào người Colombia Garcia Marquez tương tự. Còn trong 90 năm cuộc đời vừa xong xuôi của mình, Castro thường xuyên được nhắc đến cùng những tăm tiếng lớn nhất của văn học quả đât.

90 năm không trơ trọi

Giữa Castro và Marquez thật sự có tình bạn, một tình bạn lâu năm. Năm 1977, Marquez biểu đạt Castro là “người con trai lịch thiệp nhất tôi từng biết” trong khi Castro xem bạn bản thân mình là “nhân loại quyền lực nhất Mỹ Latin”.

Họ chạm mặt nhau lần trước tiên năm 1956, nhưng không biến thành bằng hữu cho tới gần 10 năm sau đó khi Marquez công bố cuốn tiểu thuyết kinh điển Trăm năm đơn độc, theo Literary Hub.

Giữa Castro và Marquez là một tình bạn đẹp.

Mối quan hệ này đã trở thành đề tài cho phổ biến sử gia. Trong cuốn sách Fidel & Gabo: A Portrait of the Legendary Friendship Between Fidel Castro and Gabriel Garcia Marquez (trợ thời dịch: Fidel và Gabo: Chân dung Tình bạn huyền thoại của Fidel Castro và Gabriel Garcia Marquez), hai tác giả Angel Esteban và Stephanie Panichelli kể rằng Marquez thậm chí đã để Castro đọc bản thảo của mình trước đi in.

Marquez từng kể về Castro như một “người đọc rất hoàn hảo với kĩ năng dồn vào một chỗ đáng quá bất ngờ. Trong phần đông cuốn sách ông ấy đã đọc, Castro nhanh lẹ mua ra tranh chấp giữa các trang… Người ta sẽ trông thấy Castro rất yêu thích văn chương, ông ấy rất thoải mái khi sống giữa văn học, và rất thích tự viết các bài phát biểu của bản thân mình”.

“Có một lần, ông ấy đã nói với một tí cực khổ, ‘tôi sẽ biến thành nhà văn vào kiếp sau’”, Marquez kể lại.

Nhà văn người Colombia cũng cho nhân thức “giữa chúng tôi là một tình bạn của những người tri thức” khi nói về mối quan hệ với lãnh tụ Cuba.

Marquez từng có một vài lời chỉ trích đối với Castro, nhưng nhìn phổ biến ông vẫn là một người bạn và người ủng hộ lâu năm của lãnh tụ Cuba. Mối quan hệ này thậm chí làm cho ông bị từ chối visa vào Mỹ, cho tới thời cựu tổng thống Bill Clinton. Trong buổi ăn tối với Clinton năm 1996, Marquez đã nói với tổng thống Mỹ: “Ví như anh và Fidel có thể mặt đối mặt nhau, thì sẽ không còn yếu tố gì”, Al Jazzera dẫn lại.

Marquez qua đời ngày 27/4/2014. Nhà nước Cuba báo cáo cựu lãnh tụ Fidel Castro cảm thấy “buồn bã” và “mất mát trước sự ra đi của một người bạn”.

Một lần ra biển cùng Hemingway

Trong 20 năm gần cuối của đời bản thân mình, Ernest Hemingway đã sống xen kẽ giữa Cuba, Mỹ và châu Âu. Cũng chính tổ quốc này đã tạo ngẫu hứng cho ông viết nên Ông già và biển cả, với anh hùng chính là một lão ngư người Cuba. Tất nhiên, non sông Cuba mà Hemingway đã sống chẳng phải Cuba dưới thời Castro. Nhà văn người Mỹ rời đi 1 năm sau khi Cách mệnh Cuba thành công và cũng 1 năm trước khi ông trẫm mình.

Mối quan hệ của lãnh tụ Castro và nhà văn người Mỹ được rộng rãi sử gia để ý, vì kế bên Castro và người nhân vật Che Guevara, ở Cuba ít có anh hùng nào được tôn sùng phổ thông như Hemingway.

Jacobo Timerman, một nhà báo người Argentina, từng viết: “Dù nhân tố đó chưa từng được viết rõ ra, du khách đến Cuba thường có cảm nghĩ Hemingway ủng hộ Fidel Castro và ông là một phần của cuộc cách mạng. Sự thật là… nhà nước Cuba chưa từng báo cáo gì về mối quan hệ của Castro và Hemingway”, theo New Yorker.

Hemingway và Fidel. Ảnh: tư liệu.

Theo ghi chép của Timerman, lần gặp gỡ mặt độc nhất vô nhị của Castro và Hemingway là trong cuộc tranh tài câu cá tháng 5/1960. Đây là cuộc tranh tài được công ty thường niên trong khoảng thập niên 1950 và Hemingway đã thắng 3 năm đầu tiên, tên ông sau đó được đặt cho cuộc tranh tài này.

“Có rất nhiều hình ảnh được chụp lại trong thời điểm đó, nhưng những lời họ nói với nhau không có gì đáng để ý, chỉ những câu thị trấn giao lịch sự”, Timerman diễn đạt.

Dù tình bạn của lãnh tụ Cuba và nhà văn Mỹ có thể chưa từng sống sót, nó vẫn tạo thêm sức thú vị cho giang sơn Cuba và trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều văn nghệ sĩ khác. Bức chụp Hemingway trao chiếc cúp quán quân cuộc thi câu cá cho Castro về sau được thi sĩ người Mỹ John Updike diễn đạt trong bài thơ của chính mình là “kỳ lạ không tả nổi”, kỳ lạ như cảnh tượng “Shakespeare trao giải Nướng bánh tuyệt vời cho Nữ hoàng Elizabeth vậy”.

Pablo Neruda: Từ người hâm mộ đến kẻ ‘phản bội’

Ngoài việc làm nhà văn, Pablo Neruda còn là đảng viên đảng Cộng sản Chile, một người ái mộ Castro nói riêng và Cuba nói bình thường. Năm 1959, khi cách mạng Cuba vừa thành công, Neruda đến Venezuela để nghe bài phát kéo dài 4 tiếng liên tục của Castro. Nhà văn kể rằng những lời của Castro làm cho ông nhận ra “một kỷ nguyên mới đã bắt đầu cho Mỹ Latin”.

Nhà văn Chile Pablo Neruda.

Ngoài việc kể về cuộc gặp gỡ với Castro bằng giọng đầy trìu mến, năm 1960, ông xuất bản một hợp tuyển thơ với bài thơ Fidel Castro.

Tới năm 1977, Neruda đến Mỹ. Chuyến đi của ông chọc giận các lãnh đạo Cuba. Một lực lượng kiến thức Cuba, được cho là theo lệnh của Castro, lên tiếng một bức thư lên án nhà văn người Chile đã phản nghịch xuất sắc của chính mình và cấu kết với quân thù.

Nhà văn người Chile nghĩ là Castro đã có điều không bằng lòng với ông trong khoảng trước, nên mới dẫn tới việc ông ra lệnh viết bức thư kia. Hai năm sau đó, Neruda được mời quay về Cuba, nhưng ông từ chối và không bao giờ đến Cuba nữa.

Video Lãnh tụ Fidel Castro trong ký ức người địa phương Việt Nam Rộng rãi người địa phương Việt Nam từng gặp mặt vị nhân vật dân tộc Cuba Fidel Castro cảm thấy khổ cực và xúc động khi hay tin ông tắt thở.

Fidel Castro và các đại văn hào Fidel Castro Garcia Marquez Ernest Hemingway Pablo Neruda

Xem thêm: tin tổng hợp