Với công tác rà phá bom, mìn và các nguyên liệu nổ sót lại sau chiến tranh, những nữ viên chức trẻ tuổi của công trình Renew - NPA đang góp phần hồi sinh mảnh đất Quảng Trị.
“Bà con để ý, chúng tôi sẵn sàng hủy nổ nguyên liệu nổ vô cùng nguy khốn. Yêu cầu bà con ở cách xa 200 m, tậu nơi ẩn núp an toàn…”, lời cảnh báo được lặp lại rộng rãi lần, dập dồn vang khắp cánh đồng bình yên thôn Hà My (Triệu Hòa, Triệu Phong, Quảng Trị).
Phổ biến người dân vội quay đầu, đạp xe về phía trái lại hay tìm nhà dân nấp trợ thì khi họ tới gần khu vực gian nguy.
3…2…1… Sau hiệu lệnh vang to của người đội trưởng là tiếng nổ đinh tai của đạn M79, khói xám phủ kín một góc ruộng.
Việc hủy nổ kết thúc, Hoàng Thị Ngọc Anh lại cầm chiếc loa tay, đi dọc con đường thôn, báo cáo với người dân là đã hết nguy khốn. Đây là công việc hàng ngày của nữ viên chức y tế thuộc đội xử lý bom mìn lưu động, công trình Renew - NPA.
9X rà phá bom mìn
Ở tuổi 25, Ngọc Anh đã có 2 năm tham gia đội rà phá bom, mìn. Là y sĩ đa khoa, cô chuyên hỗ trợ y tế và kiêm trách nhiệm rải dây điện hỏa để đội trưởng kích nổ khi phát hiện vật liệu nổ.
Nữ y sĩ chia sẻ khi còn nhỏ xíu, thấy những viên chức của các đội rà phá bom, mìn khiến cho nhiệm vụ ở nơi gia đình bản thân sinh sống, chị đã mong muốn được làm cho công tác giống họ.
 |
| Ngọc Anh rải dây điện hỏa để đội trưởng kích nổ nguyên liệu nổ. Ảnh: Hoàng Như. |
“Tôi hiện ra khi tổ quốc hòa bình nên không nắm bắt được tầm nguy hại trực tiếp của bom, mìn, nguyên liệu nổ. Dĩ nhiên, có đông đảo tai nạn đã xảy ra làm cho phổ thông người chết và bị thương vì truất phế liệu chiến tranh còn sót lại. Yếu tố đó khiến tôi hiểu rằng công việc của chính mình sẽ góp phần khiến tinh khiết quê hương”, nữ y sĩ 9X thanh minh.
Cùng tới thôn Hà My làm cho nhiệm vụ hôm đó là đội khảo sát phi khoa học. Cô gái độc nhất vô nhị của đội này là Nguyễn Thị Thu Vân (25 tuổi). Khác với vẻ nhẹ nhàng, e sợ của Ngọc Anh, Vân có hình thức cứng rắn, tự tín.
Một mình đi sâu tham gia thôn, Vân tham gia từng nhà dân để hỏi về những nơi họ nhân thức hay nghi có bom, mìn. Những biên chép của cô sẽ giúp xác định địa điểm của vật liệu nổ để lập phương án xử lý.
 |
| Đồ họa: Phượng Nguyễn. |
Vân cho nhân thức mỗi ngày, cô có thể đi 1-2 thôn, gặp khoảng 20-30 người để tích lũy thông tin. Những chuyến đi xúc tiếp với người địa phương tương tự khiến cho cô biết và nắm bắt được tai nạn bom, mìn đã gây ra hồ hết tình cảnh thương tâm.
Nữ nhân viên kể có trường phù hợp cả gia đình chạm chán nạn, không khách hàng nào tồn tại. Hay trường phù hợp chết cả mẹ lẫn con khi cuốc đất, để lại người bà già yếu… Vậy nên, khi một nguyên liệu nổ được xử lý, Vân cảm thấy rất hạnh phúc.
Cô gái 25 tuổi phân trần những nơi cô từng tới, phần nhiều người địa phương đều đon đả, chú ý đón tiếp, giải đáp vì nhân thức mục đích công tác của đội. Tất nhiên, ở phổ biến nơi, cư dân vẫn dè mức độ, họ sợ bị... lừa nên không chịu chia sớt. Khi đó, Vân phải nhẫn nại, xúc tiếp phổ biến lần để họ nắm bắt và mở lòng.
Theo Vân, cô mụ nặng nhọc và nguy hại hơn những viên chức khiến nhiệm vụ rà vật liệu nổ - công việc xúc tiếp thường xuyên với phế truất liệu chiến tranh.
“Viên chức rà vật liệu nổ phải đối diện với nguy hiểm túc trực. Họ trực tiếp đưa xẻng xuống đất, tiếp xúc với bom, mìn. Chỉ không may chạm vào là tai nạn xảy ra”, Vân nói.
Vân đãi đằng sự ra đi của người đội trưởng đội dò xét khoa học Ngô Thiện Khiết khi đang khiến nhiệm vụ cách đây hơn một năm luôn khiến chị và những đồng nghiệp ám ảnh. Kinh nghiệm lâu năm hay sự cẩn trọng đã không cứu được người đội trưởng kỳ cựu. Nhóc giới giữa sống và chết chỉ bí quyết nhau trong gang tấc, phụ thuộc may rủi ro.
Khi chiến tranh chấm dứt năm 1975, hàng triệu tấn bom, đạn chưa nổ còn nằm tản mát khắp nước nhà. Những người như Vân, Ngọc Anh nắm bắt rõ việc Quảng Trị là thức giấc chịu tác động nặng nề nhất với gần 84% quy mô đất bị ô nhiễm bom, mìn, nguyên liệu nổ - gấp 4 lần mức bình quân cả nước.
 |
| Thu Vân thu thập thông tin từ người địa phương. Ảnh: Hoàng Như. |
Đối mặt tử thần
11h, giữa cái nắng gay gắt của ngày cuối hạ, nhìn trong khoảng con đường mòn, phổ biến bóng người thấp thoáng, ẩn hiện sau những thân cây mọc loáng thoáng trên triền cát trải rộng của thôn Linh Chiểu (Triệu Sơn, Triệu Phong, Quảng Trị).
Lại gần, môi trường bị chế nhạo ngự bởi tiếng rò rò của máy rà kim khí. Những người yếu tố khiển chúng mặc đồng phục bảo hộ, đầu đội mũ, khuôn mặt bịt kì khôi bởi khăn che, chẳng thể đoán được giới tính. Hoàn toàn lạng lẽ, họ chậm rì rì rãi đưa máy rà trên địa bàn đã định.
Tự dưng, phá tan môi trường bình lặng là tiếng kêu chói tai của máy rà khi nhận thấy vật thể đáng nghi trong lòng đất, đó có thể là bom, mìn hay bất cứ phế liệu chiến tranh gian nguy nào.
Những nhân viên rà bom, mìn của đội khảo sát kỹ thuật trở thành lập cập, họ lập cập rời bỏ khu vực nguy hiểm để đội trưởng khiến các thao tác đánh dấu, xác định trước khi nguyên liệu nổ được tháo dỡ gỡ. Đó cũng là thời gian nghỉ trưa của cả đội (11-12h).
Tháo bỏ mũ và khăn che, những gương mặt hình thành, họ đều khá trẻ. Cả đội hơn 15 người, chỉ có 3 thiếu nữ. Những cô gái rà bom, mìn nhát gan và kiệm lời hơn hẳn. Khi được hỏi về công việc gian truân, nguy hại, họ thường do dự rồi chỉ cười trừ. Những câu chuyện đời sống khiến họ linh hoạt hơn.
 |
| Những viên chức Renew - NPA dùng máy rà kim loại rà truất phế liệu chiến tranh trên bãi đất trống. Ảnh: Duy Hiếu. |
Một ngày của người mẹ trẻ Nguyễn Thị Thu Trang (23 tuổi) bắt đầu từ 4h30. Trang dậy sớm để vỗ về con, cho gầy đỡ nhớ hơi mẹ khi chị đi làm một mạch đến tối. Sau đó, cô thu vén nhà và sẵn sàng bữa trưa mang theo để ăn cùng đồng nghiệp. Trang bảo phổ thông hôm đi khiến cho sâu vào rừng, nếu không mang cơm theo, sẽ không có gì để ăn.
Sau khi làm ngừng việc nhà, Trang đến văn phòng để kịp cùng đồng nghiệp sẵn sàng dụng cụ rồi khởi hành đến hiện trường lúc 6h30. Tùy từng hiện trường mà diện tích rà của cả đội không giống nhau mỗi ngày.
Trang và những đồng nghiệp của bản thân mình làm việc không kể thời tiết. Dù trời nắng gay gắt trên nền cát rát bỏng hay mưa xối xả, bùn ngập chân, cô và đồng nghiệp vẫn lặng lẽ rà bom, mìn trên từng tấc đất quê hương.
Người thiếu phụ trẻ tuổi san sớt thời điểm đầu khi chưa quen công tác, cô cảm thấy khá lo lắng, có chút xíu khiếp sợ. Tất nhiên, chỉ sau một thời điểm quen với công việc, cô không cảm thấy lo ngại hay muốn bỏ cuộc trước những gian nan. Trang bảo hiện nay, cô luôn cảm thấy yêu công tác đã lựa chọn bởi nó mang nhiều ý nghĩa.
Yêu và muốn cống hiến cho công tác khác lạ này bởi nó mang rộng rãi ý nghĩa cũng là lời san sớt của rộng rãi nữ đồng nghiệp của Trang. Họ tâm niệm rằng ví như những người gắn bó phổ quát năm với công tác như họ nản chí, không khiến thì liệu người nào sẽ là người giúp tẩy sạch phế truất liệu chiến tranh khỏi mảnh đất này.
 |
| Chị Khánh (trái) và Trang (phải) nghỉ dưỡng sau phổ biến giờ làm cho việc. Ảnh: Duy Hiếu. |
Chị Nguyễn Hồng Khánh (27 tuổi), đội dò hỏi khoa học, tâm can chị làm cho công tác này để hiến đâng cho quốc gia và cư dân. Việc rà phá truất phế liệu chiến tranh sẽ giúp người dân được an toàn và không còn lúng túng.
"Tôi hy vọng những dự án như thế này được kéo dài để giúp mua hết phế liệu chiến tranh trên quê hương bản thân", Khánh chia sẻ.
Hàng ngày, những nữ viên chức của công trình Renew - NPA như Khánh, Trang, Vân, Ngọc Anh cùng phổ quát đồng nghiệp vẫn rong ruổi trên các tuyến đường quê Quảng Trị để góp phần giải quyết truất phế liệu chiến tranh. Khánh bộc bạch chị xác định rằng yếu tố quan trọng nằm ở việc phiên bản thân có nỗ lực hay không khi đối diện với những gian khổ, khắc nghiệt từ công việc, tự nhiên...
“Tôi hình thành ở mảnh đất Quảng Trị đầy nắng gió nên đã quá quen với sự hà khắc của nó. Bởi vậy, tôi chẳng hề cảm thấy công tác này khó khăn hay nặng nhọc, những vấn đề đó đã biến thành lề thói rồi”, Khánh cười tươi, làn da trắng ửng đỏ dưới bóng nắng.
Hơn 40 năm trước, ngay khi chiến tranh vừa hoàn thành, Quảng Trị đã mở chiến dịch rà phá bom, mìn, huy động gần 3.000 người. Trong công đoạn rà phá, nhiều người đã bỏ mạng, có ngày, số thương vong khi khiến nhiệm vụ lên tới 15-17 người.
Bên cạnh cố gắng của địa phương, từ năm 1996, Quảng Trị được Chính phủ chuẩn y hợp tác với các doanh nghiệp quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài thực hiện các dự án giải quyết hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Hơn 20 năm qua, các chương trình, dự án này đã rà sạch sẽ trên 11.000 ha đất bị ô nhiễm nặng, di dời và hủy hoại trên 430.000 loại bom, mìn.
Hồi sinh vùng đất chết Quảng Trị: Cuộc chiến đầy máu và nước mắtĐôi tay lật bật vuốt từng cành đót để làm chổi, người con trai mất phổ thông nội tạng trong cơ thể chia sẻ gần 30 năm về trước, vì khổ sở và bần hàn nên ông mới liều mạng đi cưa bom. |
những cô gái phá bom thời bình 20/10 ngày đàn bà Việt Nam Quảng Trị bom mìn rà phá bom mìn những cô gái tuổi 20 đi phá bom thời bình phá bom phế truất liệu chiến tranh tai nạn bom mìn
Xem thêm: tin thời sự
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét