Ngày xưa các cụ rất cần thiết trong yếu tố ứng xử với dòng sông. Dòng sông có gì đó gắn với nhân tố linh thiêng, phong thủy.
Can hệ tới việc quy hoạch sông Hồng, PV VOV.VN đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội, Nhà Sử học Dương China về điều này.
P/V: Thủ đô là mảnh đất kinh kỳ, ngàn năm văn hiến, gắn liền với sông Hồng. Cách đây không lâu TP Thủ đô đã đặt ra yếu tố quy hoạch lại 2 bên bờ sông. Với tư cách là một nhà phân tích Lịch sử, ông nghĩ như thế nào về việc này?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Người nào cũng biết Thăng Long xưa Thủ đô nay nằm trên lòng của con sông Hồng, dấu tích của một thời hồ hết chuỗi hệ thống mặt nước, ao hồ đầm. Bí quyết đây hơn 1000 năm, khi Lý Công Uẩn rời đô ra Đại La, việc khiến trước tiên là đắp đê, tu xá.
Đại biểu Quốc hội, nhà Sử học Dương TQuốc nói về dự án quy hoạch sông Hồng.
Theo nguyên tắc xưa, "nhất cận thị, nhì cận giang", một đô thị có phát hành được hay không cũng nhờ vào con sông. Thủ đô là một thị trấn nhưng lại phát triển không thông thường, không phát triển 2 bên bờ sông. Vào những năm 1925, 1926, khu vực này bị một trận lụt rất lớn, trong khoảng đó người Pháp đắp một con đê rất cao chạy dọc bờ sông Hồng, phát hành một khoảng cách thức cách trở giữa TP Hà Nội và bên kia sông. Bởi vậy, có một thời gian dài, Hà Nội chỉ sản xuất một bên bờ sông Hồng. Khu vực ngoài đê, sự quản lý rất từ từ, cùng với sức ép của dân số, tạo ra giai đoạn đô thị hóa đã sản xuất một môi trường dân cư rất lộn xộn 2 bên bờ sông và để lại "di sản" lớn hiện giờ.
Thành ra, cùng với sự tạo ra của Hà Nội, không chỉ là mở mang môi trường mà việc phát hành đồng đều tả và hữu ngạn con sông là một ý định vô cùng bức thiết, bộc lộ sự tân tiến, đúng đắn và rất kịp thời. Sông Hồng chảy qua đô thị Thủ đô, nó có thể là nguồn lực rất lớn về nước, giao thông, cảnh quan, về khí hậu. Nếu giải quyết tốt sẽ mang đến lợi ích ngược lại sẽ có không ít tai họa cả về mặt khí hậu và mặt trị thủy.
Tôi đã đọc tài liệu của Quân đội quần chúng. # Việt Nam khi thẩm vấn De Castries, thì ông ấy là một người có trình độ tri thức rất cao. Trong đó ông ấy có nói, tôi mới tới Thủ đô thôi đã lên mặt trận rồi nhưng giờ ngắm lại mới thấy nó quá đẹp. Ông ấy chính là người đưa ra ví von rằng nhìn cầu Long Biên giống như một tháp eiffel ngả giữa lòng Thủ đô. Nhưng ông ấy cũng phát sinh ra một nhân tố tại sao thị trấn này lại quay lưng lại với con sông của nó. Ông ấy cảm kiếm được bãi giữa sông Hồn giống như Paris, tại sao không cải tạo biến bãi giữa đó thành một môi trường sinh thái.
PV: Trong văn hoá của người Việt, dòng sông mang một yếu tố gì đó rất gắn bó, thân thuộc. Khác biệt, với người Hà Nội, sông Hồng như một phần cuộc sống ý thức, vật chất, thưa ông?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Trong cái nhìn xưa nay về dòng sông có gì đó gắn với yếu tố khôn thiêng, phong thủy. Xưa kia các cụ rất quan trọng trong nhân tố xử sự với dòng sông, nói tới hà bá, thủy thần, thủy quái,… tương tự người xưa muốn gửi gắm vào đó một sự trân trọng và cả cẩn trọng trong bí quyết xử sự.
Dòng sông vừa là mạch nguồn liên lạc, lối vào ra tham gia, liên quan cả về vấn đề an ninh quốc phòng, là dòng sông hữu nghị.
Một trong những nguyên nhân người Pháp muốn tiến công Hà Nội là đòi quyền vận động trên dòng sông Hồng, họ muốn nối kết giữa vn với một hoạt động mua bán mà họ rất thân mật là thị trường phía nam TQuốc.
Chính phủ và Hà Nội cần rất đon đả và cẩn trọng bởi đây không chỉ thuần tuý là yếu tố về kinh tế, văn hóa, mà còn cần đo cả về tâm lý phường hội, thì chúng ta mới có sự đồng thuận cao.
P/V: Sông Hồng không chỉ có giá trị về mặt thiên nhiên, mà nó còn mang các giá trị văn hóa, lịch sử, nhưng có vẻ như hiện giờ dòng sông này chưa được đối xử đúng với vai trò, vị trí vốn có của nó, thưa ông?
Nhà sử học Dương China: Đương nhiên, thứ nhất chúng ta chưa khai thác đúng mức, thứ 2 chúng ta chưa đầu cơ. Chúng ta mới chỉ khai thác được một phần nhưng vẫn chưa bài bạn dạng. Quản lý con sông là một chuỗi hệ thống trong khoảng thượng nguồn xuống hạ nguồn, không hề chỉ ở mỗi Hà Nội, do vậy phải có sự thống nhất về điều hành, quy hoạch. Bàn câu chuyện Thủ đô, nhưng chỉ có thể chiến thắng nếu như như kết hợp được với thượng nguồn, hạ nguồn.
P/V: Vậy khi quy hoạch sông Hồng, chúng ta nên xây đắp như thế nào?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Thủ đô hiện đang thiếu lá phổi cải thiện không gian sinh thái, thành ra xây dựng môi trường sinh thái phải được đưa lên dành đầu tiên hàng đầu. Đây cũng chính là nhân tố quyết định chất lượng sống của con người trong thị trấn hội tân tiến.
Chúng ta vẫn đang có tư duy kinh tế thuần túy, đổi cái này để lấy cái kia; đổi mặt bằng này lấy cái mặt bằng khác nhằm khai thác ích lợi. Đương nhiên, khi thi hành công trình này phải nhìn dài lâu, có nguyên tắc, tiêu chí để thay đổi gương mặt của Thủ đô, khác biệt là trong ngành nghề môi trường và sinh thái.
Bây giờ thậm chí chúng ta đã chặt nhỏ dại bãi giữa sông Hồng, chia cho các huyện điều hành. Theo tôi, hoàn toàn không nên khiến cho tương tự, mà nên thu về một mối. Khi thi hành quy hoạch cần giải được câu hỏi người địa phương ở đó sẽ sống ra sao, sau đó mới tính tới những lợi ích khác.
P/V: Trong giai đoạn thực hiện quy hoạch lại 2 bên bờ sông Hồng, có lẽ sẽ không tránh khỏi sự va chạm với các di tích lịch sử mà gần nhất là cầu Long Biên. Liệu có sự mâu thuẫn không giữa quan điểm của những người khiến xây đắp muốn bỏ cũ xây mới và ý chí bảo kê các giá trị truyền thống của các nhà sử học?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Thực tế vẫn xoành xoạch có những xung chợt lợi ích giữa bảo tàng và phát triển. Nhưng quy luật phổ biến là muốn sản xuất, trước tiên phải bảo tồn tốt. Bấy lâu chúng ta nghĩ rằng "giàu có sinh lễ nghĩa", nhưng lẽ ra phải có lễ nghĩa mới sinh được phong lưu.
Nếu chúng ta niềm nở phổ biến hơn đến chất lượng, hàm lượng văn hóa, thì giá trị xuất hiện sẽ cao hơn. Ngao du là một ngành minh chứng rõ nhất. Tại sao chúng ta không tư duy theo hướng đó? Còn việc bảo tồn như thế nào, thì phải tranh thủ trí não trong khoảng người địa phương và trong khoảng thế giới.
P/V: Lúc trước cũng đã có dự án quy hoạch sông Hồng của Hàn Quốc được đưa ra để ý, nhưng vì có những quan điểm trái chiều nên đã dừng lại. Vậy ông nghĩ như thế nào về việc chúng ta mời các đơn vị nước ngoài chấp hành công trình này, thưa ông?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Tôi nghĩ là việc dùng những nguồn kiến thức nước ngoài cũng rất cần thiết nhưng chỉ có thể thắng lợi vững bền khi dựa trên cơ sở vật chất nội lực của chính chúng ta.Ta chỉ nhờ tham gia giúp đỡ nước ngoài khi những yếu tố đó ta còn thiếu. Nhưng ngay cả khi đó, cũng chẳng thể uỷ thác cho họ, mà phải coi đó là thời cơ để học hỏi, chuyển giao công nghiệp.
Quy hoạch 2 bên bờ sông Hồng là điều lớn, chẳng hề chỉ khiến cho xong. Tôi nghĩ rằng, trước tiên chúng ta cần khai thác tối đa nguồn lực trong nước, sau đó mời chuyên gia nước ngoài để bổ sung những gì chưa có. Trong đó, phải tiến tới tự điều hành, vì đây không chỉ đơn giản là nhân tố về địa lý mà còn liên quan đến cảnh quan, văn hóa, chính trị. Nếu như 2 bên bờ sông Hồng được xây đắp trở thành kiến trúc ngoại lai thì không phù hợp, mà nó phải gắn với môi trường, kiến trúc và lối sống của người Hà Nội.
P/V: Theo ông, có nên thị trấn hội hoá việc qui hoach, xây dựng nhị bên bờ sông Hồng hay không?
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Trong việc này, vai trò đầu tiên thuộc về nhà nước và TP Thủ đô. Việc giao cho đơn vị còn tùy thuộc tham gia từng mảng và điểm hay của họ. Nhưng nếu như ta uỷ thác hoàn toàn cho tổ chức khiến thì rủi ro phổ quát hơn. Dù rằng ta bình chọn rất cao vai trò của tổ chức nhập cuộc vào chương trình, nhưng những ích lợi của doanh nghiệp rất dễ tấn công đổi những giá trị mà chúng ta đang bàn tới.
Chúng ta sẽ khắc phục bằng một trật tự, lịch trình thích hợp, đừng nhanh nhảu, vội vàng, mà phải có tầm nhìn dài lâu. Nguy nan nhất là chúng ta chỉ có cái nhìn ngắn hạn, theo nhiệm kỳ.
PV: Theo ông, nên qui hoạch sông Hồng như thế nào để nó có những nét rất đặc thù?
Nhà sử học Dương China: Về hình dạng người ta vẫn hay nhắc tới là sông nhĩ hà, nó như cái vành tai bao bọc Hà Nội lại, đó là hình thái thiên nhiên. Dòng sông Hồng đỏ, sắp đến nó còn đỏ được nữa không, nếu như như sắp đến thượng nguồn họ xây đập Cái đó nằm ngoài ước muốn của chúng ta nhưng chúng ta cũng cần nỗ lực để sản xuất những giá trị tốt nhất. Cái tốt, cái tối ưu của nó là gì, đó là dịch vụ cho đồng đội, đem lại bình yên, hăng hái cho xã hội. Người địa phương nào cũng sẽ ủng hộ chủ chương này, nhưng chủ chương này phải minh bạch, phải rõ ràng. Hiện giờ là lúc đang chiến đấu chống tham nhũng. Mọi cái phải được công khai, chẳng thể sản xuất những hố đen vì lợi ích của ai đó.
PV: Xin cảm ơn ông!
Xem nhiều hơn: máy bơm dân dụng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét