(Xây đắp) - Tôi sinh ra khi tự do lập lại nên chỉ biết Đồng Hới qua lời kể của mẹ phụ vương. Trước bất chợt quân Mỹ ném bom bắn phá miền Bắc (1965), nhà tôi ở ngay sát chân sa-tô-đô (tháp nước), là trọng điểm Đồng Hới lúc bấy giờ. Trong ký ức của mẹ tôi thì thị xã đẹp lắm, nó được quy hoạch và xây dựng bởi bàn tay người Pháp, là đô thị nằm bên cửa biển Nhật Lệ với những con phố bé dại và những nhà một hai tầng xinh xắn. Ngày xưa Đồng Hới được gọi là thị xã Hoa Hồng bởi hoa hồng được trồng khắp nơi, hồng bên lòng đường, hồng trước sân nhà, hồng trên ban công, cửa sổ...
Đồng Hới giờ là thị trấn loại II.
Khi trận chiến tranh leo thang, Đồng Hới là một trong những điểm bị bắn phá trước tiên và cũng là trọng tâm của những đợt ném bom. Người dân Đồng Hới phải bỏ phố di tản lên Cộn cách đó chừng mực 7 cây số về phía tây và tỉnh giấc lỵ nhất thời thời được đặt tại đó, một vài cán bộ công nhân viên theo đòi hỏi của tổ chức thời chiến tản ra các huyện giáp ranh. "Em đi, phường nhỏ động cành dừa/ Cửa biển về khuya gió đêm ngả lạnh/ Xã bé xíu tan rồi qua bao trận chiến..." (Đồng Hới - thơ Xuân Hoàng). Trong khoảng một thị xã cuốn hút nhất nhì miền Bắc, sau chiến tranh Đồng Hới là đống hoang tàn, chỉ còn sót lại tháp chuông tiệm tạm hóa Tam Toà, sa-tô-đô bị đạn rốc-két phang mẻ một chân và một ngôi nhà hai tầng bên quốc lộ 1 găm đầy vết đạn bom.
2 Ngày tổ quốc hợp nhất, cứ tưởng những người sơ tán sẽ "Ta sẽ trở về xây lại quê ta/ Sẽ lại trồng hoa hồng trên lối cũ...". Nhưng Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên sát nhập làm một Bình Trị Thiên, lấy cố đô Huế làm cho thức giấc lỵ. Dân Đồng Hới người thì theo vào Huế, đứa ở lại luôn nơi sơ tán. Vậy là sau chiến tranh, Đồng Hới là một thị thị trấn bị quên khuấy, mặc dù nó nằm ngay trên phố thiên lý Bắc - Nam.
Hoa hồng trên phường.
Rồi Bình Trị Thiên chia tách, Đồng Hới trở lại là tỉnh giấc lỵ của Quảng Bình. 04 tuần 7/1989, những người con Quảng Bình trong khoảng Huế trở về, ở các thị xã trong tỉnh giấc và ở mọi miền Quốc gia yêu quê hương về Đồng Hới lấp hố bom xây đắp tỉnh giấc lỵ cho mình. Thị thị trấn ngủ quên đã được tấn công thức. Những bản quy hoạch gấp gáp được lập nhưng khá bài bản vì lúc đó đất rộng người thưa, nên Đồng Hới được sắp xếp đâu ra đấy. Những tuyến phố xã ô bàn cờ thẳng tắp. Cầu Nhật Lệ vươn qua quê hương mẹ Suốt để đánh thức vùng Bảo Ninh tiềm ẩn ngao du biển. Những di tích được phục dựng bảo tàng... để biến Đồng Hới thành một đô thị trẻ đầy hiện đại có sức lôi cuốn khách vãn lai. Phi trường được người Pháp xây dựng từ những năm 1930 được khôi phục, nâng cấp để đón các chuyến bay Hà Nội, Sài Gòn.
Sau 16 năm kể từ ngày tách tỉnh giấc, năm 2004 Đồng Hới đã là thị trấn loại III và 10 năm sau đó, năm 2014, trở thành thị trấn loại II.
3 Trước ngày Đồng Hới "lên" thị trấn loại II, trong một chiều ngồi nói chuyện ở cửa biển Nhật Lệ, KTS È Đình Dinh, lúc đó là "thị trưởng" Đồng Hới, tâm can rằng, việc upgrade Đồng Hới lên thị trấn loại II không những tạo cho đô thị tiền đề phát huy tối đa những tiềm năng thiên nhiên, tạo thế và lực mới trong xu thế hội nhập, sản xuất, hoặc tạo thêm phổ thông kinh nghiệm nhằm nâng cao năng lực quản lý cũng như tăng nhanh chất lượng thành phố, mà còn có ý nghĩa hết sức cần thiết trong thời kỳ xây đắp cũng như tạo ra kinh tế - phường hội của thức giấc Quảng Bình, khác biệt là về phục vụ, ngao du.
Rồi "ngài thị trưởng" nói về ý tưởnrg tương lai của thị trấn với tiêu chí phát hành du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Cũng đúng thôi bởi Đồng Hới có ích thế với 15,7km bờ biển cát trắng phẳng lỳ có thể làm bãi tắm bất cứ đoạn nào; rồi các di tích lịch sử, văn hóa như Bàu Tró, Lũy Thầy, thành cổ Đồng Hới, Quảng Bình quan, chứng tích tháp chuông công viên Tam Tòa...; lại nằm trên "Đoạn đường di sản miền Trung", cạnh Di sản thiên nhiên trái đất Phong Nha - Kẻ Bàng; Đồng Hới còn là một trong 16 đô thị biển của non sông mà.
Tháp chuông những nơi công cộng Tam Tòa còn sót lại sau chiến tranh.
Nhìn bóng gió, anh nói với tôi rằng: "Sẽ trồng lại hoa hồng chú ạ. Trong khoảng thời Pháp, Đồng Hới đã được mệnh danh là thị xã Hoa Hồng. Người Đồng Hới yêu hoa hồng lắm. Vậy mình phải khôi phục "nhãn hàng", biến nó thành "đặc sản", thành bản sắc của đô thị này…".
Bẵng đi gần 2 năm tôi không có điều kiện về Đồng Hới. Tết vừa rồi cùng gia đình về quê, tôi thật ngỡ ngàng bởi những trục đường xã hoả hồng chào đón. Hồng tung cánh khoe sắc trên dải phân cách thức của các con đường lớn. Hồng hé nụ bên hè phường. Hồng chúm chím trước hiên nhà. Hồng e ấp trên ban công nhà ai... Đúng là “Đồng Hới sẽ đẹp vạn lần hơn”.
Thấy tôi mải ngắm, bạn tôi bảo rằng giờ hoa hồng là một trong những thú chơi của người Đồng Hới. Bạn nào có giống hồng mới đều được đồng đội săn đón để xin giâm chiết cành; hội facebook về hồng cũng được lập để mua bán; thậm chí hồng cổ hủ Sapa, hồng Pháp, hồng Bun-ga-ri cũng được "ship", ví như muốn.
Thấy ánh mắt mẹ anh thật vui khi nhìn ra xã, tôi chắc rằng bà đang nhớ về Đồng Hới của hơn nửa thế kỷ trước...
Và, trong lòng, tôi cũng thật nhớ mẹ tôi...
Có thể bạn quan tâm: máy bơm dân dụng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét