(Xây đắp) - Chỉ trong một thời gian ngắn, sự hình thành các tòa nhà cao tầng xây chen trong nội thành đã làm đổi mới hẳn gương mặt và đời sống kiến trúc đô thị của 2 thành phố lớn nhất nước. Tuy nhiên, việc bổ sung quá đông người cư trú tại một số địa điểm toàn cục gây áp lực quá lớn lên chuỗi hệ thống cơ sở vật chất cũ kỹ và quá chuyển vận của đô thị.
Một góc khu trọng điểm TP Thủ đô.
Từ năm 2016, Quy chế giễu điều hành quy hoạch, kiến trúc công trình cao tầng trong khu vực nội thành lịch sử TP Hà Nội được ban hành. Quy dè bỉu này mới chỉ được xây đắp cho khu vực từ vành đai 2 trở tham gia, nghĩa là những địa điểm hiện đang và sẽ trở nên tấp nập hàng đầu của Hà Nội về xây chen nhà cao tầng. Như vậy, các khu vực nằm bên ngoài vòng đai 2, trong đó có nhiều khu đất tiến thưởng vốn là đất của các nhà máy, xí nghiệp cũ di dời vẫn tiếp diễn thiếu công cụ điều hành và giữ vững.
Xây chen là hiện tượng chung trong công đoạn đô thị hóa, và là một trong những biểu lộ của thị trấn hóa nội sinh - tạo ra tham gia các khu đất trống hoặc vào vị trí của những nhà cửa hết niên hạn dùng bên trong nội thành để tận dụng ưu thế về cơ sở vật chất thị trấn hội, hạ tầng công nghệ và những nhân tiện ích đô thị sẵn có.
Tình trạng nhà cao tầng xây chen
Từ sau năm 1954 cho đến những năm đầu 1980, Thủ đô sản xuất khá phổ quát khu cộng đồng để đáp ứng ý định của cán bộ nhân viên thời bấy giờ. Các khu tập thể này chủ yếu được phát hành vào các khu đất canh tác cũ của các xóm thôn ven đô. Từ sau những năm 1990, công đoạn thị trấn hóa theo chiều rộng tại Hà Nội được gia tăng vận tốc với sự sinh ra của hàng loạt khu thành phố mới. Cùng với nó, hiện tượng thị trấn hóa nội sinh cũng diễn ra không kém phần mạnh bạo với sự có mặt trên thị trường store loạt tòa nhà cao tầng xây chen trong khu vực nội đô. Xuất xứ đất xây đắp của các tòa nhà này rất khác biệt, nhưng chính yếu là đất của các hội sở công ty cũ, đất nhà máy, xí nghiệp, kho tàng, đất trống chưa dùng, hay đất ở nhặt nhạnh lại. Thời gian đầu, nhà cao tầng xây chen chủ chốt là khách sạn hay cao ốc văn phòng như nơi nghỉ ngơi Thủ đô Horizon (nay là nơi nghỉ ngơi Pullman) xây trên đất của nhà máy gạch Đại La cũ; khách sạn Nikko xây trên đất công viên Kim Liên cũ; Hà Nội Tower xây trên đất Nhà pha Hỏa Lò; khách sạn Melia xây trên đất của Cty Chế tạo điện cơ; nơi nghỉ ngơi Daewoo (Kim Mã)… Tất nhiên, công đoạn sau chứng kiến sự xuất hiện ào ạt của bình thường cư cao tầng với diện tích và vị trí rất khác biệt cả bên ngoài lẫn bên trong khu vực nội thành lịch sử.
Câu chuyện tương tự cũng xảy ra ở các thành phố lớn khác, khác lạ là TP HCM. Theo KTS. Phạm Phú Cường, từ năm 1991 đến 2012, chỉ riêng trong địa bàn Thị xã 1, 3 và 4 là các huyện trọng tâm của thị trấn, có đến trên 100 công trình cao trong khoảng 15 tầng trở lên được thỏa thuận kiến trúc quy hoạch, trong đó hơn 50 nhà cửa đã chấm dứt. Riêng năm 2007, đô thị còn giới thiệu 20 khu đất “quà” ở ngay trọng tâm Huyện 1 để kêu gọi đầu tư. Đáng lưu ý là các cao ốc ở đây được cắm thẳng vào trung tâm lịch sử của đô thị một cách quá dễ ợt, phát triển một sự tương phản không mấy dễ chịu với cảnh quan kiến trúc sẵn có. Điển hình trong số đó có thể kể đến Khách sạn Caravelle Sài Gòn, Khách sạn Sheraton, Metropolitan Tower, Diamond Plaza, Sài Gòn Center, Trung tâm Thương mại Sài Gòn, Bitexco Financial Tower…
Lợi ích và hiểm họa
Chỉ trong một thời điểm tương đối ngắn, sự xuất hiện của các tòa nhà cao tầng xây chen đã khiến cho đổi mới hẳn khuân mặt và đời sống kiến trúc thị trấn của 2 đô thị lớn nhất nước.
Mặt tích cực là nâng cao hiệu quả dùng đất thị trấn, nhất là ở khu vực trọng tâm, cùng lúc giam cầm giai đoạn mở rộng lập cập của thị trấn ra vùng ngoại vi. Những tòa nhà này bổ sung số lượng lớn văn phòng và phòng nơi nghỉ ngơi cao cấp cũng như dân dã ở trọng điểm thành phố. Những tầm thường cư cao tầng xây chen bổ sung quy mô ở khá lớn trong nội thành. Cư dân có thể hưởng lợi trong khoảng việc sở hữu những căn hộ không quá xa, thậm chí nằm ngay giữa trọng tâm thị trấn với sự phong phú của phục vụ và các tiện ích công cộng, lại có được góc nhìn và môi trường khoáng đãng bởi rất nhiều các ngôi nhà xung quanh đều là thấp tầng. Dường như đó, nhiều tòa/khu nhà cao tầng còn bổ sung những tính năng văn hóa, vui chơi giải trí và trung tâm buôn bán vốn rất thiếu của người dân thị trấn, góp phần nâng cao đời sống vật chất và ý thức và tăng thêm sức thú vị của đời sống thị trấn.
Đương nhiên, hiểm họa mà những tòa nhà cao tầng xây chen gây ra cũng ko phải nhỏ. Tại Thủ đô, việc bổ sung quá đông người trú ngụ tại vài vị trí cục bộ gây áp lực quá lớn lên chuỗi hệ thống cơ sở cũ kỹ và quá tải của thị trấn. Đó là một trong những cỗi nguồn chính gây ra nạn kẹt xe, ngập lụt… đang trở nên nhiều lần hơn tại rộng rãi khu vực của thị trấn. Đơn nhất có những tuyến xã không lớn nhưng phải gánh hàng chục tòa chung cư như xã Vũ Trọng Phụng… Tại TP HCM, việc ngày càng tăng không có tội vạ nhà cao tầng trong nội đô, trong đó có phổ quát tòa nhà cao trên 40 tầng cũng là nguyên do kẹt xe ngay tại trọng điểm thành phố.
Dường như đó, rộng rãi nhà cao tầng còn được phát triển vào cả những khu đất quá chật hẹp, thậm chí trong các tuyến thị trấn hay ngõ nhỏ nhắn (đôi lúc chỉ với một hướng tiếp cận độc nhất), chả hạn Bình thường cư C’Land (ngõ Xã Anh em), Bình thường cư Meco và Capital Garden (ngõ 102 Trường Chinh), Thông thường cư GP Invest (ngõ 170 La Thành)… ở Hà Nội gây nguy cơ mất bình yên khi có sự cố xảy ra tạo sức ép lên chiến lược hạn chế phương tiện giao thông tư nhân và phát hành giao thông công cộng của đô thị, bởi khoảng bí quyết quá xa trong khoảng nơi trú ngụ tới các điểm dừng xe bus hay tàu điện. Cùng với đó, thời điểm qua cũng hiện ra loại hình chung cư mini len lỏi trong các ngõ ngạch cũng tạo nên sức ép cơ sở vật chất toàn thể.
Việc để các tổ chức, tổ chức bất động sản tư nhân có thể “đóng thay song song rộng rãi vai khác nhau: đầu cơ - thiết kế - xây dựng - thẩm định” làm cho các khoảng trống còn lại trong thành phố dễ dãi bị “lấp nốt” làm cho cư dân mất đi cơ hội được tiếp xúc và chiếm hữu những khoảng xanh thị trấn cần thiết, còn thành phố mất đi năng lực nâng cao tiện nghi đô thị và tăng thêm sức cạnh tranh. Theo TS. KTS È cổ Minh Tùng, với cách khiến đó, “Thủ đô đã khắc phục một yếu tố thị trấn này bằng một yếu tố thành phố khác. Hệ quả là áp lực dân số nội đô và sự thiếu thốn tiện nghi thành phố chẳng hề giảm mà thậm chí còn tăng thêm”.
Việc xen cấy số lượng lớn nhà cao tầng tham gia nội thành cũng làm trầm trọng thêm nạn ô nhiễm không khí, khi mà Thủ đô và TP HCM thuộc khu vực Đông Nam Á, nơi có “những thị trấn bị ô nhiễm phổ thông nhất Đông Nam Á”, và “người địa phương ở đây mất hơn 10 năm trong đời để nhẫn nhịn các căn bệnh có liên quan trực tiếp tới ô nhiễm không khí”. Các tòa nhà cao tầng là những cỗ máy tiêu thụ năng lượng to con. Chúng cũng tham gia đáng kể tham gia việc phát thải khí cacbon ra môi trường và tăng thêm hiện tượng đảo nhiệt thành phố làm bề mặt nhân loại nóng lên.
Cắm thẳng nhà cao tầng vào trọng điểm lịch sử của đô thị, thậm chí phá toá các tòa nhà di sản một cách thuận tiện để thay thế bằng nơi nghỉ ngơi, văn phòng, chung cư cao tầng như ở TP HCM hay để nhà cao tầng “phong toả” khu nội đô lịch sử như ở Hà Nội đã phá vỡ lẽ cấu trúc thị trấn trung tâm và tạo ra những đứt gãy rất lớn trong ký ức thị trấn. Theo Giáo sư William S.W. Lim, cùng với việc mở mang tuyến đường xá, phá dỡ và tái phát hành hàng loạt nhà và nâng cao mật độ, sự tạo ra của nhà cao tầng tại khu trọng tâm của Thủ đô là “nguyên do của những thiệt thòi lớn chẳng thể bù đắp được cho cấu trúc tinh vi của thành phố và xóa đi tính duy nhất và ký ức của nó”.
Sơ đồ tình trạng nhà cao tầng xây chen ở một vài khu vực nội thành Thủ đô trước năm 2016 (Nguồn: Sở KTQH Thủ đô)
Khoảng trống công cụ quản lý cần giải quyết
Năm 2016, Quy chế nhạo điều hành quy hoạch, kiến trúc tòa tháp cao tầng trong Khu vực nội đô lịch sử TP Thủ đô được ban hành. Dù Quy chế này được đánh giá là sẽ tạo dựng trục đường cho việc cải tạo các khu tập thể cũ của Hà Nội, nhưng đối với phổ biến vị trí khác vẫn là quá chậm chạp khi mà bức ảnh về nhà cao tầng trong khu vực thị trấn trọng tâm của thị trấn đã trở nên khó khăn cứu vớt, hoặc phải rất lâu sau mới có thể khắc phục được. Trong khi, Quy chế này chỉ mới chỉ được xây đắp cho khu vực trong khoảng vòng đai 2 trở vào, tức là nhiều địa điểm nằm bên ngoài, trong đó có phổ quát khu đất quà vốn là đất của các nhà máy, xí nghiệp cũ di dời vẫn tiếp diễn thiếu dụng cụ quản lý và giữ vững. Sợ rằng khi khu vực này có được Quy nhạo báng thì hiện trạng nhà cao tầng xây chen sẽ lại thành “sự đã rồi” và bạn dạng Quy nhạo báng lại tiếp tục phải “đuổi theo” thực tiễn phát hành nhà cao tầng để phù hợp thức hóa nó như trường thích hợp nội thành lịch sử?
Vậy là cùng với việc thành phố hóa theo chiều rộng, đô thị hóa nội sinh với các tòa nhà cao tầng xây chen một bí quyết tự phát và thiếu nguyên tắc đã và đang phá vỡ vạc các chỉ tiêu quy hoạch môi trường của Hà Nội, trong đó “Thủ đô sẽ là một thị trấn xanh dựa trên sự phát triển vững bền, một thành phố văn hóa dựa trên sự cân bằng trong việc bảo tồn và tạo ra các giá trị văn hóa, một thị trấn hiện đại, tiến bộ dựa trên các nền móng nắm bắt biết công nghệ”. Còn TP HCM thì đang tự xóa đi ký ức thị trấn của bản thân mình để xây đắp hình ảnh về một thành phố quốc tế nhạt nhòa bạn dạng sắc.
PGS.TS. KTS Qua đời Tấn Hưng/TCKTVN
Xem thêm: máy bơm dân dụng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét